ΓΕΩΡΓΑΝΙΤΙΚΗ ΗΧΩγ
ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008 ΑΡΙΘ. ΦΥΛΛΟΥ 1
Για Αναστάσιμες ευχές σε όλους, η ΗΧΩ σας θυμίζει βίωμα Διονύσιου Σολωμού:
«Χριστός Ανέστη!../Ανοίξατε αγκαλιές ειρηνοφόρες/ομπροστά στους Αγίους και φιληθήτε/
Φιληθείτε γλυκά,χείλη με χείλη/πέστε Χριστός Ανέστη εχθροί και φίλοι.»
Το Ιστορικό Χωριό μας, που σβήνει
Αυτή δυστυχώς είναι η πραγματικότητα και την ευθύνη την έχουμε όλοι μας. Πριν από χρόνια σε ένα Γιωργανίτικο Ημερολόγιο ένα εισαγωγικό σημείωμα τελείωνε: « …Να μπούμε όλοι στο χορό». Και αυτό φαίνεται ότι το πήραμε μόνο για το επιφανειακό τρα λά λά. Για χρόνια το μεγάλο χωριό της Λάκκας δεν ανάδειξε κάποιον που να έχει Λόγον και ψήφον Επιρροής στα δρώμενα στο χωριό,στον Δήμο,στη Νομαρχία,στα Πολιτικά στα Κοινωνικά. Ευτυχώς γράφτηκε ένα βιβλίο με πολύ κόπο, αλλά σκόπιμα δεν ήλθε επίσημα στο προσκήνιο, έστω για Δημοκρατικό Διάλογο. Μεταξύ μας κυριάρχησε ο καμου-φλαρισμένος και υποκριτικός Κομματικός και Λαϊκίστικος Λόγος. Ας συνέλθουμε.
Γεωργάνοι, το Χωριό του Πολιτισμού και της Θυσίας.
Πολιτισμός είναι η βίωση και η δημιουργία υπερατομικών αξιών. Απλά το λέμε « Ρωμαίηκο Ελληνικό Φιλότιμο.»Οι δικές μου έρευνες για τον Πολιτισμό του Χωριού μας, δείχνουν, ότι τον είχαμε ,τον βιώνα-με, τον τιμούσαμε και το σπουδαιότερο τον επιδιώκαμε με βάση τα Εκκλησιαστικά δρώμενα.Τα εικο-νίσματα των εκκλησιὠν και των σπιτιών μας,ήταν το πρώτο και βασικό σχολείο των γονέων μας που μάθαιναν λέγοντας:Φεγγαράκι μου λαμπρό/φέγγε μου να περπατώ/…να μαθαίνω γράμματα/ του Θε-ού τα Πράματα. Τώρα σε κάθε δωμάτιο έχουμε και μια … κυρά.δασκάλα, την τηλεόραση. Τότε οι Γεωργανίτες έγραφαν ιστορία.
Ένα Παράδειγμα από βιβλίο του μεγάλου Ζαγορίσιου Λαμπρίδη .
Στη σελίδα 49 του τρίτου βιβλίου ΚΟΥΡΕΝΤΙΑΚΑ ΚΑΙ ΤΣΑΡΚΟΒΙΣΤΙΚΑ, Αθήνα 1888,αναφέρονται τα παρακάτω, που αφορούν τους Γεωργάνους:«Κατά μεν τον ΙΗ΄ αιώνα και τας αρχάς του παρόντος οι επιφανέστεροι της Λάκκας ήρωες προήρχοντο εκ Λίπας, Τόσκεση και Γεωργάνου.Οι των δύο ετέρων χωρίων κάτοικοι, ως και της Ζορίστης Μουσιωτίτσης και Δερβιζιάνων υστερούσι πολύ των του Γεωργάνου νυν…»Το κείμενο ερμηνεύεται κατά παράφραση ως εξής:Κατά τον δέκατον όγδοον αιώνα (1700-1799) και τις αρχές του παρόντος (1800—1899) οι πιο δοξασμένοι ήρωες της Λάκκας ήταν από την Λίπα, από του Τόσκεση(σ. Αχλαδέα) και του Γεωργάνου.Τα παλληκάρια από τη Λίπα του Τόσκεση καθώς και της Ζώριστας Μουσιωτίτσας και Δερβιζιάνων υστερούν και τώρα πολύ από τα Γιωργανίτικα παλληκάρια.
Μεγάλοι ιστορικοί δρόμοι και Ντερβένια
Γιωργανίτης προσπαθώντας να φυτέψει λίγες καρυδιές στο Σαράντι, πλησίασε τα χωράφια από την Αχλαδέα και κινδύνεψε το βραδυνό από τηνλασπούρα στη Μαλατάνα.Ιστορικά τοπωνύμια και Ψωμοτόπια. Εκεί πηγαίναμε από το νεώτερο μεγάλο Ντερβένι που οι γονείς μας και οι παππούδες διαρκώς τα ανανέωναν και συντηρούσαν με τα λίγα μέσα που είχαν.Το ίδιο έκαναν για τη Σκάλα για τα Κουλούρια,για τον Μύλο,το Παλιό Ντερβένι κ.λ.π. Εκείνοι,κι ας μην το ήξεραν,κινούνταν στα αχνάρια της Ιεράς Οδού που ένωνε τα παράλια και την Αμβρακία με την Δωδώνη,στα αχνάρια της Μεγάλης Ρωμαϊκής Οδού που ένωνε την Νικόπολη με το Δυρράχιο. Χάθηκαν οι μεγάλες ευκαιρίες χρηματοδότησης από προγράμματα, διότι κολλήσαμε στο να απαξιώσουμε το Μεγάλο Κληροδότημα στο να καμαρώνουμε για τη λεηλασία των αδρανών Υλικών και την παραμόρφωση του περιβάλλοντος. Η οικιστική ανάπτυξη ενός χωριού στηρίζεται κυρίως στους δρόμους, αξιοποιώντας και κατοχυρώνοντας ιδιαίτερα τους αγροτικούς και τους πρῶην διακοινοτικούς δρόμους.
Η Αμνησία ,γρήγορα οδηγεί στη εξαφάνιση.
Λαοί που δεν έχουν μνήμη Ιστορίας , η χάνονται, ή προσπαθούν να λεηλατήσουν ό,τι μπορούν. Η Λάκκα Σούλη και το Χωριό μας έχουν Ιστορία για να στηριχτούν και να έχουν συνέχεια. ΄Εγιναν κά-ποιες λεηλασίες από τη δική μας άγνοια,αδράνια,αδιαφορία και παραπληροφόρηση. ΄Έχουμε όμως ι-σχυρότατο αντίδοτο και θεραπευτικό. Το Λακκιώτικο, το Γιωργανίτικο ανθρώπινο δυναμικό. Η πρόο-δος του γείτονα είναι και δική μας πρόοδο. ΄Έχουμε πολλούς, πάρα πολλούς νέους και νέες επιστή-μονες, αλλά και φιλότιμους και δραστήριους νέους και νέες. Αρκεί να συνδέονται με πραγματική αγά-πη μεταξύ τους, ώστε να φθάσουν στο να αναγνωρίζουν τις ικανότητες του άλλου, όπως έκανε η πε-ριοχή μας κιέγραφε Ιστορία αναδεικνύοντας ΄Ηρωες και Οσίους τους οποίους ελάχιστα τιμήσαμε ή τους αγνοήσαμε.Το Συλλογικό Σουλιώτικο πνεύμα ,οι παλαιότεροι το ζήσαμε στα χαγιάτια και τα πε-ζούλια των εκκλησιών. Τώρα στο όνομα των Δημοκρατικών Διαδικασιών επικρατούν οι μηχανισμοί της Ατομοκρατίας.
Και μια αναφορά για προβληματισμό.
Στον 15ο, μεγαλόσχημο,21χ28 τόμο του αείμνηστου Πρύτανη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Σ.Δάκαρη,με το τίτλο ΑΡΧΑΙΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ-ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ , είχα ,στο παρελθόν, εντοπίσει αρ-κετά αρχαιολογικά ενδιαφέροντα για την Ν/Δ Ήπειρο, που ως Θεσπρωτία έφθανε μέχρι και την Αρ-χαία Δωδώνη.
Οι Μολοσσοί και οι Θεσπρωτοί ανταταγωνίζονταν μεταξύ τους για την επικυριαρχία του Μαντεί-ου,κατ’ανάγκη και της Λάκκας Σούλη,(της Σελλαϊδας).Σταμάτησα περισότερο στους 68 χάρτες του τό-μου που όλη η σειρά των πολλών τόμων είναι έκδοση του Αθηναϊκού Κέντρου οικιστικής και KOPYRIGHT: U.S.A. 1972.
Ερευνώντας με μεγενθυτικούς φακούς,σταμάτησα ιδιαίτερα για ό,τι αφορά την γενέτειρά μου Γεωργά-νοι.Πολλά είδα, αλλά θα σημειώσω ελάχιστα:Στον χάρτη 15 με τον τίτλο Πόλεις της Νεολιθικής Περιό-δου μέχρι το 2500 π.Χ. και στο τετρ.Υ3/Χ9 σημειώνει το χωριό μας ως πόλη εκείνης της εποχής με τις παρακάτω επεξηγήσεις:*EXISTANCE CERTAIN,LOCATION KNOWN:(=Βεβαιωμένη ύπαρ-ξη,γνωστή τοποθεσία), /REGION: CASSOPAIA, /Abc modern names: Georganoi, /+ SITES OTDER PERIODS ( =Πόλεις άλλης Περιόδου).
Το χωριό με το Νεοελληνικό όνομα Γεωργάνοι είναι και φυσικό σύνορο της ερευνημένης περιοχής της Κασσωπαίας.
Στον επόμενο χάρτη 16 της ιδίας Νεολιθικής περιόδου με τον τίτλο :Μορφή Πόλεων ,παρατηρήσαμε για το χωριό Γεωργάνοι:SETTLEMENT---SANCTUARY—SURFACE FINDS.: (Με επιφύλαξη= Επιφανειακά ευρήματα ή κέντρο λατρείας; ) Μήπως πρέπει να δοθεί συνέχεια στην ΄Ερευνα;